Giovanni Fattori
[Livorno, 1825 – Firenze, 1908]
Fattori, hoạ sĩ tràn trề năng lượng mà chất chứa cảm xúc với kĩ năng chạm khắc xuất sắc, là một trong những nghệ sĩ Ý hàng đầu của thế kỷ XIX. Ông sống ở vùng Toscana trong suốt cuộc đời, nhưng nhờ cầu nối của doanh nhân nghệ thuật kiêm nhà phê bình Diego Martelli, ông liên tục được cập nhật về những trào lưu nghệ thuật quốc tế, đóng góp vào những nghiên cứu của Macchiaioli – nhóm họa sĩ trong đó ông là thành viên nhiệt thành và hoạt động lâu nhất, song song với những họa sĩ trường phái Ấn tượng và chủ nghĩa Hiện thực châu Âu nói chung.
Sau khóa đào tạo đầu tiên ở Livorno, ông chuyển đến Firenze vào năm 1846 để theo các khóa học tại Học viện nghệ thuật. Trong số những tác phẩm thời trẻ của ông, có những bức hoành tráng về lịch sử và chân dung – chủ đề được phát triển trong suốt cuộc đời ông với hiệu quả không ngừng. Những cuộc gặp gỡ tại quán cà phê Michelangelo với Signorini, Lega và nhiều nghệ sĩ khác đã đưa Fattori vượt qua họa pháp chiaroscuro lãng mạn truyền thống để tạo nên phong cách hội họa gần gũi hơn, dựa trên mối quan hệ năng động và thực tế giữa ánh sáng và màu sắc: đó là kĩ thuật “macchia” – “vết”.
Vào khoảng năm 1860, Fattori áp dụng kĩ thuật mới này trên các tác phẩm về cuộc chiến đương đại, thể hiện bằng hình thái trực diện, không khoa trương. Tiếp theo là chủ đề đồng áng, trong đó tình yêu dành cho Maremma và bờ biển Livorno trơ trụi được thể hiện qua sự gắn kết con người và xã hội với công việc vất vả của nông dân.
Chủ nghĩa hiện thực của Fattori còn được thể hiện qua việc lựa chọn màu sắc ngập tràn ánh sáng và hình họa kế thừa từ bài học về nghệ thuật Toscana. Hội hoạ ngoài trời và độ sáng rạng ngời có thể phần nào gợi lại kết quả song song của các hoạ sĩ trường phái ấn tượng Paris, nhưng việc áp dụng mạnh mẽ những nét vẽ với đốm màu tổng hợp là hoàn toàn nguyên bản.
Sau những năm 1870, trong khi nhóm Macchiaioli bắt đầu tan rã, Fattori đặc biệt chú ý đến vẽ chân dung và chạm khắc.
__
Tác phẩm Trả thù
1882, sơn dầu trên toan, 37x65cm
Roma, bộ sưu tập tư nhân
Fattori là họa sĩ xuất sắc về cảnh chiến đấu. Tuy nhiên, kinh nghiệm cá nhân của ông với tư cách là một người lính tham gia vào những thời điểm quan trọng trong thời kỳ Risorgimento đã thúc đẩy ông từ bỏ hoàn toàn bất kỳ sự cường điệu khoa trương và hiếu chiến nào. Đối tượng yêu thích của ông là những người lính tuần tra hoặc sự trả thù trong cô độc trong những chiến dịch mùa hè ở vùng Balta.
*Risorgimento: phong trào tư tưởng và văn học giúp khơi dậy ý thức dân tộc của người Ý, đồng thời dẫn đến một loạt sự kiện chính trị giải phóng các quốc gia Ý khỏi sự thống trị của nước ngoài và đoàn kết họ về mặt chính trị.