Thiên sứ tóc vàng

Tên gọi của biểu tượng sắc đẹp này đến từ những lọn tóc màu vàng óng mê hoặc. Nàng được vẽ đẹp đến nỗi người xem tin đó phải là bàn tay của một bậc thầy hội họa thời Constantinople hoặc một học trò người Nga có tài năng bẩm sinh. Bức họa là một ví dụ xuất sắc cho nghệ thuật Kiev với bố cục cực kì giản đơn nhưng lại khiến người xem bị hút hồn vào một ánh mắt buồn thăm thẳm theo cách của nghệ thuật cổ đại.

Đôi mắt quá đỗi dịu dàng như chứa đựng sự thấu hiểu đến tận cùng những nỗi đau đớn của thế nhân trong niềm thương cảm vô bờ và lòng ước ao được xoa dịu những nỗi đau ấy. Cái nhìn của nàng nhắc nhở chúng ta rằng sự sống vĩnh hằng sẽ đến với những ai chịu khổ hình vì Chúa hay vẫn một lòng trung thành với Người sau muôn trùng thử thách. Vật trang sức trên mái tóc chỉ ra rằng có lẽ đây không phải là một thiên thần bình thường mà là một trong những thượng đẳng thiên sứ. Đôi mắt cỡ lớn hình ovan với quầng tối bên dưới cũng gợi liên tưởng đến những chân dung vẽ trên hòm xác ướp ở Fayum miền Trung Ai Cập (thế kỷ I trước CN tới thế kỷ III) và những bức tranh thánh được tìm thấy tại tu viện St. Catherine, núi Sinai.

Tác giả: (vô danh) trường Novgorod
Trưng bày tại Bảo tàng quốc gia Nga, St. Petersburg